مسیری چشم نواز، دشتی زرین

روستاي سرسبز زرين دشت يكي از مناطق آباد و زيباي بخش مركزي شهرستان فيروزكوه مي‌باشد.ارتفاع اين روستا داراي آب و هواي معتدل و از جاذبه‌هاي گردشگري فراوني برخوردار مي‌باشد. روستاي زريندشت در 25 كيلو متري جنوب فيروزكوه واقع شده است. این دشت با داشتن چشمه و هوای پاک و درختان و کوه های زیبا می تواند آخر هفته زیبایی را برای شما رقم بزند.
با ما همسفر شوید برای دیدن و آشنایی با این دشت زیبا.

این روستا در ۱۲۰کیلومتری از شهر تهران واقع شده است که دارای چهار بخش بوده (مزداران .آتشان .دهگردان .انزاها)که هرکدام نمادی از زیبایی های خداوند است روستای مزداران مرکزیت این بخش را بر عهده دارد .برای دیدن این طبیعت زیبا کافی است اراده کنیم و پای در جاده تهران فیروزکوه گذاشته و بعد از گذشتن از شهر دماوند . آبسرد .جابان و سربندان از ۲تونل که ردشدیم سمت راست تابلوی (به سمت زریندشت) چشمانمان را نوازش میدهد سمت راست وارد این راه فرعی شده ۱۸کیلومتر که در یک جاده زیبا رانندگی کنید بعد از روستای انزاها به روستای مزداران می رسیم .
مزدارن :
مزداران از دو بخش مستقل مزدا و پسوند ران تشکیل شده است . واژه مزدا خود از دو بخش مز به معنی بزرگ و دا به معنی دانا و دانشمند است پس مزدا به معنی دانش بزرگ می باشد .
اما پسوند ران به معنی مکان و آبادی و جایگاه می باشد . نتیجه اینکه مزداران به معنی جای و مکان دانایان بزرگ است . اما مزداران نام یکی از روستاهای باستانی قبل از اسلام تابعه ی فیروزکوه می باشد. تائید این ادعا بناها و قلاع بر جای مانده از عهد باستان می باشد که هنوز پابرجا و استوار است . مانند: بنای باقیمانده از معروف به حمام که از دو بنای مجزا تشکیل شده است ولی با توجه به شکل ظاهری باقیمانده استونا بوده که در عهد باستان ، اهالی در گذشتگان خود را در آن می گذاشتند . نمونه دیگر محل فعلی امامزادگان عبدالله و یحیی است که در قسمت غربی آن معبدی بود که اهالی روستا در آن عبادت می کردند .
معنی و تفسیر دیگری هم از مزداران است که از دو بخش مزدا منظور اهورا مزدا خدای زرتشتیان و ران یعنی باران است
جایگاه دو امامزاده قبلا معبد آناهیتا بوده که چون مکان مقدس بوده به امامزاده تبدیل گردید

دیدنیهای زرین دشت (مزداران)
روستای زریندشت در مسیر راه ابریشم قرار گرفته و دارای طبیعتی بسیر زیبا و دیدنی است .حدود ۲۰کیلومتر باغهای زیبا باانواعی از میوه های مختلف انسان را به تعجب وامی دارد .
در ابتدای ورودی روستا با گنبد و بارگاه ملکوتی امامزادگان امامزاده عبداله و یحیی خود خود نمایی میکند و دل انسانهای روشن ضمیر را صفا می بخشد . محل این امام زاده در دوران باستان باتوجه به دین زرتشت معبد بوده و از اماکن مقدس به شمار می رفته است .
رود خانه حبله رود در میان باغهای روستا با ابی زلال و خروشان جلوه نمایی کرده و ارامشی زیبا به کسانی که در جوارش قرار میگیرند هدیه می کند .مهمترين رودخانه فيروزكوه (حبله رود ) مي باشد . اين رودخانه از ارتفاعات شمال غربي فيروزكوه سرچشمه گرفته و پس از مشروب كردن روستاهاي مهاباد ، زرين دشت ، سيمين دشت ، كبوتر دره و بن كوه عبور كرده و جلگه گرمسار را سيراب مي نمايد .
در کتاب جهان ابولقاسم عبدالله بن خرداد با بیان خار (منطقه امروز گرمسار) ابادانی آن را در گرو رودخانه حبله رود می داند در سفر نامه ناصر الدین شاه به خراسان ضمن عبور از نزدیکی فیروزکوه درباره حبله رود مینویسد ( رودخانه ای از دره جاریست ، حلوه رود یا حبله رود است بلکه صحیح ان حلوا رود است ) یعنی رودخانه ای شیرین که از کسرت استعمال حالا حبله رود گویند . چون در قسمت شمال رود خانه که مسیر عبور ناصر الدین شاه بود آب بسیار شیرین میباشد و تعبیر ناصر الدین شاه چندان دور از واقع به نظر نمیرسد

چشمه دریابک
چشمه دریابک از مناظر دیدنی است که هر انسانی را به فکر فرو میبرد . این چشمه دارای آبی بسیار زلال است که دارای خاصیت های فراوانی از جمله درمان بیماری های پوستی می باشد .
افرادی که از جوش و اکنه بر روی بدن و صورت خود رنج میبرند میتوانند درمان آن را به این نعمت خدادی بسپارند . نکته بسیار جالب اینکه در گرمای تابستان این آب انقدر خنک است که گویی اب را از داخل یخجال به این چشمه سرازیر کرده اند .
کوههای زیبا و متفاوت که دو طرف روستا را احاطه کرده نمایشی زیبا از قدرت خداوند را جلوه میکند و شاید اگر دل به کوه بسپارید در پشت این کوهها طبیعتی می یابید که دیدنی تر از خود روستاست . چشمه های متوالی و طبیعت های شگفت انگیز.

آثار باستانی :
۱-حمام مزداران
مربوط به دوره قاجار است و در ، روستای مزداران واقع شده و این اثر در تاریخ ۸ خرداد ۱۳۸۰ با شماره ثبت ۳۸۹۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.این حمام از نوع خزانه ای بوده واز معماری دوره قاجاریه در ابتدای روستا واقع شده است .

۲-برجهای نگهبانی
از دوران تجارت راه ابریشم فکرهای شمارا به تفکر باز ایرانیان قدیم سوق می دهد این برجها در فاصله ۸کیلومتری از هم قرار دارند برج اول در پایین قلعه بالای روستا قرار گرفته و برج دوم و سوم به فاصله ۸کیلومتری روستا .
3-خانه تاریخی مزدران
خانه در جهت شرقی – غربی ورودی آن در سمت جنوب است که شامل دروازه چوبی با کوبه های زنانه و مردانه می باشد . حياط خانه در جهت شرقی – غربی و پس از آن ساختمان اصلی که شامل اتاقهای متعدد ، شاه نشين ، آشپز خانه انباری و اندرونی احداث شده است . مصالح آن شامل خشت و گل و پنجره های چوبی گره چينی و در برخی
4- برج دیده بانی مزدران
اين برج دارای پلان هشت ضلعی است که در حال حاضر 4 ضلع آن کاملاً تخريب شده است . ورودی برج در سمت جنوب بوده که امروزه موجود نمی باشد بر روی هر يک از اضلاع داخلی برج طاقنماهايی تعبيه شده که در اضلاع با قيمانده تزئينات متنوع به چشم می خرد. مصالح به کار رفته در آن شامل قلوه سنگ و سنگ لاشه ، ملات گچ و ساروج و در بعضی جاها آجر می باشد
5- قلعه “باباریش”
قلعه باباریش متعلق به دوره اسلامی و قرون پنجم تا نهم است و به نظر می رسد یکی از قلعه های مورد استفاده فرقه “اسماعیلیه” بوده که به علت موقعیت جغرافیایی و نظامی دارای اهمیت فوق العاده بوده است. به گزارش دیمه نیوز، بر بالای صخره عظیمی که به بابا ریش مشهور است و در شمال غرب روستای “مزداران” واقع شده، بقایای قلعه ای با چهار برج عظیم دیده می شود که در نزد اهالی به “حمام” شهرت دارد.دو برج قلعه در شمال آن واقع شده و دارای دیواری به ارتفاع پنج متر، عر.ض یک متر و قطر فضای داخلی چهار متر بوده و با فاصله ۳۷ متر از یکدیگر واقع شده اند.دو برج دیگر در قسمت جنوبی قلعه ساخته شده بود که متاسفانه بخش عمده آن تخریب شده و فقط بقایای اندکی از پی آنها را می توان دید.مصالح قلعه شامل سنگ لاشه، ملاط گچ و ساروج می باشد و اندود داخل و خارج آن نیز از ساروج می باشد، علاوه بر این معماری داخلی قلعه از خشت و گل بوده و کاملا تخریب شده است.در جای جای سطح قلعه آثار حفاری های فراوانی به چشم می خورد که حاصل آن، تخریب بخش عمده قلعه و انبوه سفال هایی است که پراکنده شده اند.قلعه نظامی باباریش تحت شماره ۳۸۳۳ در تاریخ ۱۲ شهریور سال ۸۰ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
6-قلعه استراتژیک گذر خانی یا قلعه استوناوند
درفاصله ۹ کیلومتری جنوب غربی زریندشت ، صخره رسوبی مرتفعی وجود دارد که یکی از قلعه های حصین این سرزمین را طی هزاران سال بر فراز خود حفظ کرده که همان «قلعه گذرخانی یا استوناوند»است .قلعه بر فراز سینه شرقی صخره رسوبی فوق احداث شده که شامل سه قسمت مجزا است.-۱ بخش عمومی ( عامه نشین ) قلعه که سه آب انبار به سبک انبار های قلعه «ضحاک عجب شیر» که در یکی از آن ها آب وجود دارد ، چندین اتاق معماری صخره ای و حوضچه های ذخیره آذوقه دیده می شود.-۲ بخش میانی قلعه محل فرماندهان ومحافظین ارگ که آثار معماری آب انبار چندین اتاق و دو دیوار قطور گرداگرد آن است و از صلابت و استواری بسیاری برخوردار می باشد و کسی بدون وسایل کوهنوردی در آن ورود پیدا نمی کند.
7- قلعه تَلی جاره گذرخانی زرین دشت
در فاصله ۵ کیلومتری جنوب زریندشت در سمت غرب، دره ای که رودخانه حبله رود در آن جریان دارد بر بالای یال پیش آمدگی کوه صخره ای، قلعه ای وجود دارد که به نام قلعه « تَلی جاره » مشهور است.
ابعاد آن ۱۹×۱۷ متر و بر سطح تپه انواع سفال ها و ظروف دوره صفویه به فراوانی رویت می شود. با توجه به موقعیت مکانی قلعه می توان استنباط کرد که قلعه نظامی یا محل اسکان و استقرار مخالفان بوده و کنترل و نظارت بر عبور و مرور را انجام می داد. این قلعه تا فاصله شش کیلومتری را در دید مستقیم خود دارد و به راحتی از طریق علائم قراردادی نظیر : دود ، آتش و غیره را از سمتی دریافت و به سمتی دیگر منتقل می کند و در حقیقت کنترل کلیه گذرگاههای تنگه حبله رود از گرمسار تا گدوک را برعهده داشت. قدمت آن به دوران هخامنشی تا پایان دوره قاجار برمی گردد. این قلعه تحت شماره ۴۹۱۲ در تاریخ ۸۰/۱۲/۱۹ در فهرست آثار ملی به ثبت رسید.