سینمای مستند پسرفت کرده است/ استعدادهایی که ناپدید شدند

مهدی باقری مستندساز درباره اهمیت جشنواره‌های سینمای مستند به خبرنگار ناظم نیوز گفت: جشنواره «سینماحقیقت» به دلیل اهمیتی که برای مستندسازان دارد، مهم‌ترین جشنواره سینمای مستند است. اما متاسفانه در چند سال اخیر سینمای مستند به دلیل تکرار زیاد پسرفت داشته است. ما در جشنواره «سینما حقیقت» می‌توانیم حداقل بخش زیادی از فیلم‌هایی که در ۲ سال گذشته در سینمای مستند جهان ساخته شده ببینیم که برایمان غنیمت است.

وی افزود: در نتیجه حضور من و تعداد زیادی از بچه‌ها در این جشنواره جدا از رقابتی که مطرح بوده، به خاطر دیدن آثار است. باید بگویم به دلیل رخوتی که در سینمای مستند وجود دارد، در سال‌های اخیر استعدادی تولید یا به طور کل آموزش ندیده است.

کارگردان مستند «در جستجوی خانه خورشید» در ادامه بیان کرد: سال ۸۵ به همراه ۲۰ نفر دیگر از دوستان که الان همگی جز مستندسازان حرفه‌ای ما هستند، در ورکشاپی شرکت کردیم که در مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی با همکاری انجمن مستندسازان ایجاد شد و ما به عنوان کسانی که تازه شروع به کار کرده بودیم، در آنجا برای اولین بار به صورت حرفه‌ای آدم‌های حرفه‌ای را دیدیم و به شکل عمیق‌تری با سینمای مستند آشنا شدیم. ولی ورکشاپ‌هایی که الان وجود دارد، نتوانسته آن کاری که باید انجام دهد.

باقری در ادامه بیان کرد: این موضوع ارتباطی به جشنواره «سینما حقیقت» و مرکز گسترش نداشته و به کلیت سینمای مستند مربوط بوده که در آن بحث آموزش جدی گرفته نمی‌شود. اگر دقت کنید متوجه می‌شوید که فیلم‌هایی که سال‌های اخیر در سینمای مستند ساخته شده، توسط همان مستندسازهایی است که در ده، پانزده سال اخیر به عنوان نیروهای جوان وارد شدند و به صورت پیوسته در حال انجام کار هستند.

وی ادامه داد: ما استعداد را به این معنا می‌دانیم که به صورت پیگیر و مستمر در سال‌های مختلف تولید فیلم داشته باشند. در جشنواره «سینما حقیقت» این اتفاق خیلی رخ داده که مستندسازهایی با یک فیلم می‌آیند و آن فیلم‌شان جایزه هم می‌گیرد اما بعد ناپدید می‌شوند. این مشکل جشنواره نیست، چراکه جشنواره استعدادی را در فیلم افراد دیده و آنها را انتخاب کرده ولی آنها پیگیر نیستند. در نتیجه بسیاری از مستندسازهای کنونی هنوز همان مستندسازهایی هستند که به خصوص از اواخر دهه ۸۰ فیلم تولید کرده‌اند و اکنون شغل و دغدغه آنها مستندسازی است.

کارگردان مستند «ناگهان تو گمشدی» در ادامه عنوان کرد: امیدوارم بچه‌های مستندساز این حوزه را جدی‌تر بگیرند و صرف حضور در جشنواره و جایزه گرفتن عطش آنها را سیراب نکند. سینمای مستند مانند سینمای داستانی نیست و پیگیری زیادی می‌خواهد. در واقع در این حوزه شما مانند کارگری هستید که برای متخصص شدن باید دائم کار کنید و مستند بسازید تا عمل شما با مغز شما که فکرتان است هماهنگ شود.

وی همچنین درباره نحوه برگزاری آنلاین یا حضوری جشنواره گفت: برگزاری صرف آنلاین در شرایط ناچاری است. به هر ترتیب همچنان درگیر کرونا هستیم و چاره‌ای نیست اما نکته‌ای در این موضوع وجود دارد، ما باید بخش حضوری را هم برای برگزاری جشنواره در تهران داشته باشیم.

باقری در پایان بیان کرد: یکی از مزیت‌های شکل آنلاین این بوده که بچه‌هایی که در نقاطی غیر از تهران زندگی می‌کنند و دسترسی‌شان همیشه به فیلم‌ها خیلی کم بوده، توانستند سینمای مستند را دنبال کنند و موفق به دیدن فیلم‌ها شدند. برگزاری آنلاین در این بخش کمک کرده و به همین دلیل در ادامه هم باید این اتفاق حفظ شده و ادامه پیدا کند.