ظرفیت‌های مشترک ایران و روسیه برای کار فرهنگی
مدیرعامل انتشارات سروش معتقد است با توجه به شرایط مشابهی که ایران و روسیه در آن به سر می‌برند و هر دو از طرف غرب تحریم شده‌اند، ظرفیت بالایی برای همکاری‌های فرهنگی دارند.
ناظم نیوز _ گروه فرهنگ و اندیشه: سعید کرمی مدیرعامل انتشارات سروش که این‌روزها برای شرکت در نمایشگاه کتاب مسکو به این‌شهر سفر کرده، درباره این‌رویداد بین‌المللی و ظرفیت‌های همکاری ایران و روسیه در حوزه فرهنگ، یادداشتی نوشته و آن را برای انتشار در اختیار ناظم نیوز قرار داده است.
مشروح متن این‌یادداشت را در ادامه می‌خوانیم:
روابط ایران و روسیه قدمتی ۴۰۰ ساله دارد. موافقتنامه فرهنگی ایران و روسیه در سال ۱۳۴۵ به امضا رسیده است. رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران هم در سال ۱۳۷۸ در روسیه گشایش پیدا کرد. اکنون اهمیت روابط بین‌المللی از ابعاد سیاسی و نظامی به فرهنگی تغییر یافته است. از اوصاف جهان امروز است روابط فرهنگی است. این مدل از تفاهمات می‌تواند به مثابه ابزاری تاثیرگذار بر دیگر روابط کشور ها باشد. نهادینه کردن و الگو مند سازی روابط فرهنگی بسیار با اهمیت تلقی می شود. داشتن چهارچوب برای روابط فرهنگی در شرایط فعلی ایران بسیار با اهمیت است. آیا روابط فرهنگی ما با روسیه در سطح قابل قبولی است؟
توجه به چاپ کتاب‌های دینی و مذهبی در روسیه اکنون رشد مناسبی نسبت به قبل از فروپاشی داشته است. کاری‌های علمی فرهنگی و آموزشی با وجود علاقه طرفین در شرایط چندان مناسبی به نظر نمی‌رسد. رایزنی فرهنگی ایران در روسیه و سایر نهادهای فرهنگی ایرانی از جمله بنیاد صدرا و ابن سینا،بنیاد مطالعات اسلامی نقش مهمی در گسترش روابط فرهنگی داشته‌اند.
سیاست‌های پوتین در دورانی که به اقتصادی روسیه موسوم است، موجب شده روسیه بر بازیابی مجدد خود در زمینه فرهنگی نیز توجه بیشتری داشته باشد. فعالیت‌های فرهنگی در این‌کشور به نهادهای اجتماعی و خصوصی واگذار شده‌اند. اتحادیه‌ها نقشی جدی در بازتولید فرهنگ و روابط فرهنگی ایفا می‌کنند و ده دانشگاه مسکو زبان فارسی را آموزش می‌دهند. اما ترجمه کتاب ها در ایران با موضوع روسیه عمدتاً از زبان غیر روسی بوده است.
ایران و روسیه اکنون شرایط نسبتا مشابهی دارند. هر دو به وسیله غرب تحریم شده‌اند. هر دو ملت نسبت به فرهنگ خود با تعصب برخورد می‌کنند، هر دو برای خود تمدن و تاریخی سترگ را در ذهن دارند. هر دو به خانواده و نهاد خانواده احترام می‌گذارند و نسل‌های مختلف با همدیگر مرتبط اند. در هردو کشور جمعیت‌های دفاع از فلسطین به صورت مردمی و براساس دفاع از حقوق مردم فلسطین وجود دارد. روسیه جدید را باید محصول پوتین به شمار آورد همان‌گونه که متفکران و صاحب نظران سیاسی و اجتماعی ایران جدید را نیز طراحی رهبر حکیم انقلاب در طول سی سال گذشته می‌دانند، که معماری جامع و اساسی نسبت به آن شکل گرفته است.
در روسیه توجه به نظریه اقتصاد مقاومتی مورد توجه جدی صاحب نظران است. روسیه بیش از ۲۰ میلیون مسلمان را درون خود جای داده است. با توجه به اینکه فرهنگ ورسوم ایرانی به شدت مورد علاقه نخبگان و مردم روس است، به‌ویژه ترجمه آثار خیام، مولانا و سعدی، مردم روسیه به نیایش و آرامش و عرفان توجه می‌کنند تا جایی که در برخی از کلیسا ها ترجمه صحیفه سجادیه دیده می شود .در شهر مسکو به کلیسا های متعددی در هر خیابان وجود دارد تا جایی که شاید بتوان روسیه را شهر کلیساها نامید.
برای بهتر شدن روابط فرهنگی چند نکته مورد توجه است:
هر دو در مقابل یکجانبه‌گرایی آمریکا قرار دارند، هر دو از گفتگوهای فرهنگی و دینی استقبال می‌کنند، ترجمه کتاب، گردشگری و توریسم، گسترش مراکز زبان آموزی، تولید فیلم‌ها و یا سریال‌های مشترک، راه‌اندازی اتاق بازرگانی فرهنگی می‌تواند از جمله اقدامات قابل پیش‌بینی در آینده باشد.
