تاثیرگذارترین لحظه پیادهروی اربعین را نتوانستم عکاسی کنم
سعید محمودی ازناوه معتقد است برای عکاسهای مستند اجتماعی خیلی مهم است ضمن بیان جان کلام در قاب تصاویرشان، بتوانند لحظات ماندگار، شاتهای خاص، نورهای ویژه و اتفاقات لحظهای را ثبت کنند.
سعید محمودی ازناوه هنرمند عکاس و نایب رئیس هیأت مدیره انجمن عکاسی میراث فرهنگی که ۷ کتاب عکس مرتبط با عاشورا و پیادهروی اربعین منتشر کرده است و نمایشگاه مجازی عکسهایش از اربعین با عنوان «چله وصل» در موزه امام علی (ع) برپاست، درباره جذابیتهای این سفر و سوژههای جذاب پیادهروی اربعین به خبرنگار مهر گفت: برنامه پیادهروی اربعین در هفت سفری که داشتم، شکلهای مختلفی داشته است؛ اولین سفرم در سال ۱۳۹۲ از مرز شلمچه وارد عراق شدم و طی طریق کردم، تمام آنچه که در مسیر میدیدم برایم جذاب بود و سوژههایی جذاب به حساب میآمد. واقعیت این است که شکل جذابیت سفرهایی که به عراق داشتم، متنوع بودند اما به اعتقاد من، جذابیت اصلی پیادهروی اربعین که بزرگترین گردهمایی انسانی در کره زمین است، حجم جمعیت و تردد جمعیتی است که در یک دهه به صورت مستمر ادامه دارد و هیچ کجا نظیر آن پیدا نمیشود.
وی بیان کرد: در بین این اتفاق و رویداد بزرگ چند عامل است که بیشتر خودش را بروز میدهد؛ اول شکل اجرایی این مراسم است که خودجوش است و مردم عراق و مردمی که در این میزبانی حضور دارند این میزبانی خیلی خاص است و بخش بیشتر موضوعاتی که توسط عکاسها ثبت میشود مربوط به موکبها و رویه کاری آنهاست که شکلهای مختلفی نیز دارد. در کنار آن، حضور زائران و مشتاقان از کشورهای مختلف سوژههای جذابی هستند و برای خود من نیز بسیار جالب بوده که از دورترین کشور و حتی از قاره آمریکا یا استرالیا افرادی آمده بودند. اینکه در روز اربعین افراد (حتی ایزدیها و مسیحیها) بهصورت دستههای عزاداری وارد حرم میشوند، نیز بسیار سوژههای خاص و جذابی هستند.
محمودی ازناوه در پاسخ به اینکه چطور میشود قابی ماندگار از موضوعات اینچنینی ثبت و ارائه کرد، گفت: طبیعتاً برای عکاسهایی که در این مراسم حاضر میشوند، با تجربهای که در عکاسی مستند اجتماعی دارند، خیلی مهم است ضمن بیان جان کلام در قاب تصاویرشان، بتوانند لحظات ماندگار و شاتهای خاص و نورهای ویژه و اتفاقات لحظهای را ثبت کنند. تمام مواردی که ذکر کردم میتواند به ثبت یک کار ماندگار بیانجامد و نمونه آن نیز بسیار موجود است که حتی توسط عکاسهای غیرمسلمان و غیر شیعه عکسهایی ماندگار در قاب، تصویر شدهاند. ولیکن من فکر میکنم ایمان و اعتقاد واقعی هنرمندان عکاسی که در این مراسم حاضر میشوند سبب میشود جنس این کارها متفاوت باشد.
وی تاکید کرد: شخصاً بر این باورم افرادی که در این مراسم حاضر میشوند اگر با نیت قلبی در مراسم حضور مییابند، صد درصد ثبتکنندگان خوبی هم خواهند بود. ما عکاسها در واقع واسطههایی هستیم که این تصاویر را ثبت میکنیم و تصاویر واقعی را خالق بالادست ما خلق میکند و ما فقط وظیفه خودمان را در حد انتقال حال و هوای اربعین به مشتاقان این مراسم داریم.
نایب رئیس هیأت مدیره انجمن عکاسی میراث فرهنگی در پاسخ به اینکه کدام یک از سوژههایی که طی سالهای مختلف در پیادهروی اربعین ثبت کرده است، دوست دارد و حالش با آن خوب میشود، گفت: پرسش بسیار سختی است؛ لحظه به لحظه این سفر، پیادهروی و عکاسی برای من خاطره است و بیش از آنکه به عکاسی بپردازم، خیلی از این لحظات در ذهنم نقش بسته و ثبت شده و خیلی از آن لحظات به جان نشسته و ثبت آن بسیار سخت بوده است. سوژهها بسیار متنوع هستند اما چیزی که در لحظه دیدنی و ثبت آن بسیار دشوار است، لحظه رسیدن زائران بعد از طی کیلومترها به کربلا است، درست زمانی که حرم مطهر و گنبدهای متبرکه را میبینند. آن لحظه، لحظه بسیار عجیب و خاصی است و ثبت آن امکانپذیر نیست.
وی در پایان با ذکر خاطرهای، بیان کرد: در سفر اولم، در راه لحظهای نظرم به کودکی خردسال جلب شد که برای خودش، چادری کوچک برپا کرده بود و با چند استکان و قوری چای که داشت، پذیرای زائران بود. این خاطره بسیار برایم به یادماندنی بود و خیلی هم سعی کردم عکسی از این کودک ثبت کنم که نشان دهنده آن شرایط باشد اما واقعاً ثبت دشواری بود. آنجا بود که حس کردم کسی که دلش به اهل بیت (ع) و این خاندان است، برایش فرقی نمیکند چطور قدردان و میزبان زائران باشد و به هر شکلی که بتواند میخواهد وظیفه خودش را انجام دهد.