ترکمن صحرا پیشگام در تولید و پرورش شتر

ناظم نیوز، گروه استان‌ها- مریم شریفی: پرورش شتر طی سال‌های اخیر به عنوان یکی از پرسودترین بخش‌های دامداری در کشور مورد توجه قرار گرفته است، این حیوان به دلیل شرایط خاص فیزیکی توانایی زندگی در شرایط سخت را داشته و پرورش آن در مناطق شمال و شمال شرقی گلستان هم رواج دارد.

شتر به علوفه بسیار کم، آب اندک، عرصه وسیع بیابانی نیاز داشته و در برابر بیماری‌ها و همچنین اختلاف دما بسیار مقاوم است.

با توجه به اینکه بخش قابل توجهی از مساحت شمال استان گلستان را مناطق خشک و بیابانی تشکیل می‌دهد، با اندک توجه به ایجاد زیرساخت و حمایت از مردم، پرورش شتر می‌تواند به بهبود شرایط معیشتی و اقتصادی بومیان کمک کند.

پرورش این حیوان به دلیل سازگاری با شرایط مناطق خشک و بیابانی، مشکلات سایر دام‌ها از جمله کمبود و یا نبود نهاده‌های خوراکی و دامی را نداشته در نتیجه راحت‌تر می‌توان آن را نگهداری کرد.

همچنین توانایی بالای تحمل کم‌آبی، تغذیه از علوفه‌های خشک و گیاهان مرتعی و بیابانی، هزینه‌های درمانی کم در مقایسه با سایر دام‌ها، متابولیسم پایین، افزایش وزن روزانه مناسب و دوره پرواربندی کوتاه، پرورش این حیوان را از منظر اقتصادی به‌صرفه کرده و فرآورده‌های زیادی هم از آن به دست می‌آید.

ابراهیم بسنجیده یکی از پرورش دهندگان شتر در شهرستان گمیشان در این خصوص به خبرنگار ناظم نیوز گفت: شرایط آب و هوایی و وجود دشت‌های بیابانی وسیع در گمیشان، شرایط خوبی برای پرورش شتر در منطقه را فراهم کرده اما علی رغم اینکه محصولات تولیدی در گمیشان اعم از گوشت، شیر و دوغ از کیفیت بالای برخوردار است، سود چندانی برای پرورش دهندگان آن ندارد.

بازار فروش محصولات شتر در انحصار دلالان است

این دامدار گمیشانی افزود: بازار خرید و فروش شتر در شهرستان گمیشان در انحصار چند دلال است و با هر قیمتی که آنها تعیین کنند محصول دامداران را می‌خرند.

وی بیان کرد: ما در شهرستان گمیشان اتحادیه‌ای که شیر شترداران را خریداری کند و یا قصابی مخصوص گوشت شتر نداریم و به همین دلیل مجبور هستیم محصول را به هر قیمتی که این دلالان تعیین می‌کنند، بفروشیم.

بسنجیده ادامه داد: شیر شتر مانند دیگر دام‌ها بوده و ماندگاری طولانی ندارد اما به دلیل نبود بازار فروش مناسب در گمیشان، شتردارن مجبور هستند بلافاصله شیر را به دوغ تبدیل کنند و دوغ آن را به فروش برسانند در صورتی که فروش شیر منافع مالی بیشتری دارد و با قیمت بالاتری فروخته می‌شود.

وی تصریح کرد: جهاد کشاورزی قبل از آزاد شدن قیمت‌ها برای حمایت از شترداران سبوس را با قیمت هر کیلوگرم هزار و ۸۰۰ تومان به دامداران تحویل می داد اما امروز همان سبوس را با قیمت هر کیلو ۶ هزار و ۶۰۰ تومان به دامداران می‌دهد که تفاوتی با قیمت سبوس در بازار آزاد ندارد و عملاً حمایت جهاد از پرورش دهندگان شتر برداشته شده است.

گمیشان یکی از ظرفیت‌های بزرگ پرورش شتر در کشور است

رئیس اداره جهاد کشاورزی شهرستان گمیشان هم در این خصوص به خبرنگار ناظم نیوز گفت: شهرستان گمیشان هزار و ۵۵۰ نفر شتر دارد و با توجه به شرایط آب و هوایی و مراتع وسیع در شمال گمیشان، یکی از ظرفیت‌های خوب برای پرورش شتر در استان و کشور محسوب می‌شود.

عبدالصالح کرنژادی افزود: در شهرستان گمیشان ۳۵ هزار هکتار مرتع وجود دارد که سرشار از خارشتر و علف‌های شوری هستند که غذای شتر را به صورت رایگان برای ۶ ماه از سال تامین می‌کند.

وی توضیح داد: اهمیت صنعت شترداری در گمیشان همانند صنعت مرغداری در گلستان است زیرا وجود غذای رایگان به مدت ۶ ماه در مراتع باعث شده گمیشان این ظرفیت را داشته باشد که به یکی از مراکز مهم تولید شتر در کشور بدل شود.

رئیس اداره جهاد کشاورزی گمیشان ادامه داد: در جهاد کشاورزی به دنبال آن هستیم تا با جذب سرمایه گذار، پرورش شتر سنتی در گمیشان را در قالب یک فارم پرورش شتر ببریم تا بتوانم در این قالب کار بسته بندی گوشت گرم و منجمد، فروش شیر دوغ و بهره برداری از پشم و کرک شتر را در شهرستان انجام دهیم.

کرنژادی تصریح کرد: همچنین برنامه ریزش شده تا محصولات شتر در گمیشان را با برند شهرستان در سطح کشور توزیع شود.

در استان گلستان بالغ بر پنج هزار و ۸۱۷ نفر شتر وجود دارد

معاون امور دام سازمان جهاد کشاورزی گلستان هم به خبرنگار ناظم نیوز گفت: در استان گلستان بالغ بر پنج هزار و ۸۱۷ نفر شتر وجود دارد و پرورش شتر بیشتر در شهرستان‌های گمیشان، بندرترکمن و آق‌قلا انجام می‌شود.

محمد خیراندیش افزود: هم اکنون قیمت هر کیلوگرم گوشت شتر تقریباً برابر با گوشت گاو و گوساله و با قیمت ۲۲۰ هزار تومان فروخته می‌شود. بهای هر لیتر شیر شتر هم ۳۰ هزار تومان و هر لیتر دوغ شتر ۵۰ هزار تومان است.

وی بیان کرد: مردم استان گلستان خصوصاً در شهرهای ترکمن نشین از مصرف فراورده‌های لبنی شتر استقبال خوبی دارند و علاوه بر آن شیر شتر به شهرهای دیگر از جمله تهران ارسال می‌شود.

معاون امور دام سازمان جهاد کشاورزی گلستان ادامه داد: کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس نظیر عمان، امارات و قطر هم بازار مصرف فرآورده‌های شیر شتر است که در صورت گسترش تولید شیر، دوغ و گوشت شتر می‌توانیم محصولات دامداران را به این کشورها صادر کنیم.

شتر تک کوهان ترکمن بیشترین میزان تولید شیر را دارد

خیراندیش اضافه کرد: در استان گلستان بیشتر نژاد شتر تک کوهان ترکمنی را پرورش می‌دهند، شتر تک کوهان جز نژادهای سبک است و در بین دیگر نژادهای شتر بیشترین مقدار تولید شیر را دارد.

استان گلستان فاقد کارخانه فرآوری شیر شتر است و محصولات استان با برند شهرهای دیگر به فرو می‌رسد معاون امور دام جهاد کشاورزی گلستان تصریح کرد: در حال حاضر کارخانه فرآوری شیر شتر در گلستان نداریم، شیر شتر استان گلستان به استان‌های دیگر فرستاده می‌شود و با برند شهرهای دیگر به فروش می‌رسد.

وی ادامه داد: بنیاد برکت طرح شترداری ۵۰۰ نفری را در شهرستان آق‌قلا پیشنهاد کرده که در صورت اجرای این طرح، زنجیره تولید و فرآوری شتر در استان تکمیل می‌شود، این طرح در حال حاضر تنها بر روی کاغذ است.

خیراندیش اضافه کرد: شتر و گاومیش حیوانات هزاره سوم هستند، برخی از ویژگی‌های شتر مانند توانایی بالای تحمل کم‌آبی، تغذیه از علوفه‌های خشک و گیاهان مرتعی و بیابانی، مقاومت بهتر در برابر بیماری‌ها از جمله مزیت‌های پرورش شتر است.

معاون امور دام جهاد کشاورزی گلستان بیان کرد: خارشتر تا ۶ ماه از سال به صورت خودرو در مناطق شمالی استان گلستان فراوان یافت می‌شود، به این ترتیب پرورش دهندگان شتر با استفاده از علوفه ضعیف و خشن تولید شیر و گوشت داشته باشند که بسیار ارزشمند است.

وی ادامه داد: با وجود همه این محاسن اما دوره بارداری شتر ۱۴ ماه است و شتر ماده بعد از زایمان به مدت ۱۳ ماه باردار نمی‌شود، به عبارتی دیگر شتر هر دو سال یک مرتبه زاد و ولد دارد که نسبت به دیگر دام‌ها زاد و ولد کندتری دارد.

‌بسته حمایتی برای پرورش دهندگان شتر نداریم

خیراندیش گفت: بسته حمایتی برای پرورش دهندگان شتر نداریم ولی در حال رایزنی هستیم تا مراتع به صورت رایگان در اختیار مردم قرار بگیرد و در صورت تأیید مصوبه جهاد کشاورزی پرداخت تسهیلات به پرورش دهندگان شتر هم در اولویت قرار خواهد گرفت.

معاون امور دام جهاد کشاورزی بیان کرد: گردشگری شتر می‌تواند ارزش افزوده و درآمد خوبی برای پرورش دهندگان داشته باشد اما گردشگری شتر در استان گلستان به صورت بسیار محدود در حد سوار کردن مسافران در کجاوه در ساحل شهرستان ترکمن و بازارچه‌های محلی انجام می‌شود.

وی ادامه داد: مسابقات شترداری مانند مسابقه دوندگی شتران و مسابقه زیبایی شتر می‌تواند رونق زیادی در بخش گردشگری استان ایجاد کند و از نظر اقتصادی هم برای شترداران منافع زیادی دارد.

به گزارش خبرنگار ناظم نیوز، صنعت شترداری ظرفیتی کارآفرین و ارزآور است که سرمایه گذاری در بخش صنایع تبدیلی این صنعت می‌تواند آن را به گنجینه‌ای از فرآورده‌ها و محصولات متنوع تبدیل کند؛ صنعتی که می‌تواند خشکسالی را از تهدید به فرصت مبدل و راه را برای صادرات هموار کند.