چالشهای بازار پول و سرمایه با بحث دارایی بودن رمزارزها
رئیس سازمان بورس گفت: بحث دارایی بودن رمزارزها نه تنها در داخل ایران بلکه در سایر کشورها هم از نظر نهادهای ناظر بر بازار پول و بازار سرمایه دغدغههای جدی وجود دارد.
به گزارش ناظم نیوز مجید عشقی رئیس سازمان بورس امروز در هفتمین همایش مالی اسلامی اظهار داشت: در خصوص بحث رمزارزها باید تاکید داشت که دو دیدگاه به بحث کریپتوها وجود دارد.
وی افزود: یکی اینکه میتوان در خصوص رمزارز به عنوان ارز یا به صورت یک دارایی بحث کرد؛ که خب اگر کریپتو را یک ارز در نظر بگیریم، خب قاعدتاً سیاستگذاری و نحوه استفاده و توسعه آن با بانک مرکزی است و سازمان بورس در خصوص ارز طبق قانون ورود ندارد. ولی اخیراً به دلیل اینکه تحول بازار رمزارز با سرعت بالایی همراه است، در اتحادیه اروپا و سایر مراجعی که در خصوص ابزارها اظهار نظر میکنند، بحث دارایی بودن کریپتوها مطرح است، در نتیجه از نظر اینکه این پدیده به عنوان یک دارایی شناحته شود، در حوزه نظارت ناظر بازار سرمایه هم قرار میگیرد و میشود به این حوزه ورود کرد و قاعدهگذاری و از آن استفاده کرد.
به گفته عشقی در حال حاضر ما در حوزه رمزارزها، در چند بعد باید در خصوص رمزارز باید تصمیمگیری کنیم. یکی در مورد بحث استخراج آن است، یکی بحث معاملات، پلتفرمها، انتشار کریپتو در بازار داخلی توسط یک نهاد رسمی که البته این خودش آن عدم تمرکزی که در ذات کریپتو هست را به نوعی زیرسوال میبرد و بحث فناوری بلاکچین و بحث فناوریهای مشابهی که برای الگوریتمهای اجماع تعریف شده که ما روی این موارد حتماً باید تکلیف خودمان را روشن کنیم.
وی ادامه داد: هرچند در حال حاضر تنها در خصوص استخراج آن، یک قوانین مختصری وجود دارد که برعهده وزارت صنعت معدن تجارت گذاشته شده است؛ یعنی بحث صدور مجوز و راهاندازی مراکز استخراج کریپتو است. در خصوص سایر موارد هنوز یک موضع مشخصی از طرف قانونگذار و سیاستگذار نداریم که قاعدتاً با توجه به بحثهای شرعی و عرفی که مطرح میشود باید پیشنهاداتی آماده شود تا در نهایت در مورد آن تصمیم گیری شود.
عشقی افزود: موضوعی که در خصوص دیدگاه دوم باید مطرح کنم این است که استفاده از الگوریتمهای اجماع چه بلاکچین و چه سایر الگورتیمهایی که در حال توسعه است، فرصتهایی است که باید از آن استفاده کنیم. رئیس سازمان بورس تاکید کرد: در آینده نه چندان دور نهایت دو تا سه ساله، مجبور هستیم که از این فناوریها استفاده کنیم.
وی افزود: در حال حاضر معضلات جدی در خصوص برگزاری مجامع شرکتها داریم. مجامع شرکتهایی که با سرمایه گذاری مستقیم چندین میلیون نفر تشکیل شده است، خب این مجامع در عمل هیچ وقت نمیتواند به حد نصاب لازم برای تشکیل مجمع برسد. یعنی شرکتی که پنج میلیون سهامدار مستقیم دارد هیچوقت نمیتواند مجمع با اکثریت آرا تشکیل دهد و مجبور هستیم همیشه با تعداد بسیار اندکی از افراد مجمع را تشکیل دهیم. تجربه تشکیل مجامع شرکتهای استانی سهام عدالت از این جنس بود. در سال گذشته و اوایل امسال، مجامع این شرکتها با حضور کمتر از یک دهم درصد تشکیل شد.
به گفته عشقی یکی از راه حل های جدی که برای مساله میتوانیم مطرح کنیم استفاده از فناوریهایی است که هم بحث احراز هویتها و هم امکان مشارکت گسترده طیف وسیعی از مردم در یک رویداد را داشته باشیم. بحث دیگر موضوع کاربرد الگوریتمهای اجماع و بلاکچین در ثبت معاملات است. یکی از رویههایی که بازارهای مالی به سمت آن میرود این است که معاملات را ساده سازی کنیم؛ هرچند در زنجیره انجام معامله، تسویه و پایاپای معاملات، نهادهای مختلفی درگیر هستند. ولی ما به این سمت رفتیم که این معاملات در تسویه و پایاپای را به نحوی ساده سازی کنیم که برای سرمایه گذار وجود این نهادها احساس نشود و همه به راحتی و در کمترین زمان و کمترین هزینه، معاملات را انجام دهند.
رئیس سازمان بورس افزود: شاید یکی از ابزارهای ما برای این هدف، بحث استفاده از این فناوری باشد. در بحث تسویه معاملات، با وجود این تعداد بازیگر و لزوم تسویه هم زمان معاملات، میشود گفت که یکی از فناوریهایی که میتواند کمک کند به این موضوع، بحث فناوری اجماع و بلاکچین است. این موضوع در بحث انتقال داراییها هم صادق است. ما احتمالاً در چند سال آینده مجبور خواهیم بود که چه داراییهای فیزیکی و چه اوراق بهادار را به صورت توکنهایی در بیاوریم که اینها نقل و انتقال راحت تری داشته باشند و بتوانیم این نقل و انتقال را در یک بستری که بازهم بازیگران متعدد دارد پیش ببریم.
وی یادآور شد: وقتی بازار سرمایه با ۱۰۰ هزار نفر تشکیل میشود، خب فرآیندهای متفاوتی با زمانی دارد که بازار سرمایه ۶۰ میلیون نفری میشود. قطعاً با ابزارهای گذشته دیگر نمیتوانیم کار کنیم و جواب نمیدهد و اتفاقی میافتد که سال گذشته شاهد بودیم. ما حتی برای یک احراز هویت، یک بحران اجتماعی داشتیم؛ صفوف طویل سهامداران و متقاضیان برای گرفتن کد و احراز هویت و دریافت خدمات از نهادهای مالی را شاهد بودیم. این البته مختص نهاد مالی است و این جمعیت هر کار دیگری هم بخواهد انجام دهد، قطعاً این مشکل پیش خواهد امد.
عشقی تصریح کرد: بنابراین از همه عزیزانی که در بحثهای پژوهشی و دانشگاهی فعالیت دارند، و حتی فین تک ها، تقاضا دارم در حوزههایی که مربوط به بازار سرمایه است، کار کنند و در خصوص مواردی که عرض کردم و سایر مواردی که قطعاً شرکتهای فین تک و نهادهای مالی بر روی آن، دغدغه دارند و برای گسترش خدمات خودشان، فکر و برنامه دارند، همراهی داشته باشند و به کمک بازار سرمایه بیایند. نهاد ناظر آمادگی دارد که این بحثها را بررسی کند. معتقدم که در دو تا سه سال آینده باید به سمتی برویم که از این فناروی استفاده کنیم زیرا چاره دیگری نداریم. بحث ارائه خدمات به این حجم از مردم در یک بستر فیزیکی و با ابزارهای قبلی، قطعاً امکان پذیر نیست و همه را دچار چالش خواهد کرد.
رئیس سازمان اظهار داشت: از کمیته فقهی در سازمان بورس و بانک مرکزی خواهش دارم تا کمک کنند بحثهای فقهی مربوط به دارایی بودن این ابزار و نحوه تبدیل داراییهای فعلی از جمله اوراق بهادار و همچنین داراییهای فیزیکی که در قالب گواهیهای سپردههای کالایی در بازارها معامله میشود، به توکن و استفاده از این توکن ها در یک فضای فناورانه که تسهیل معاملات و تسویه پایاپای را بتوانیم در این فضا داشته باشیم.
وی خاطرنشان کرد: هرچند در خصوص کریپتوها، بحث دارایی بودن اینها واقعاً نه تنها در داخل ایران بلکه در سایر کشورها هم از نظر نهادهای ناظر بر بازار پول و بازار سرمایه دغدغههای جدی وجود دارد که ممکن است در میان مدت ضربه سنگینی به سرمایهگذاران کریپتوها بزند. بحث دیگر این است که بالاخره این کریپتوها با توجه به گستردگی که پیدا کرده اند و تنوعی که ایجاد شده و بازیگرانی که در این بازار توزیع شده اند، میتواند در بلندمدت آسیب جدی به بحث نقدشوندگی این کریپتوها و بحث پشتوانه اینها بزند که الان حرف و حدیثهای جدی وجود دارد.