نقش بی بدیل دامها در حفظ و احیای مراتع آمریکا
کشورهای مختلف دنیا از جمله آمریکا با بهره گیری از دام ها به سمت توسعه و احیای مراتع خودمی روند؛ این در حالی است که سیاست خروج دام از مرتع در ایران دائما توسط مسئولین پمپاژ می شود.
به گزارش ناظم نیوز، آنطور که وزارت کشاورزی آمریکا عنوان کرده است دام بخش جدایی ناپذیر از مراتع این کشور بوده و هرگونه جداسازی دام از مرتع بدون داشتن یک برنامه علمی و دقیق میتواند خسارات جبران ناپذیری به بار آورد.
از طرف دیگر تأمین علوفه، حفظ آب و خاک، تولید گیاهان دارویی، پایدار شدن زیست بوم، تنظیم چرخه آب، ممانعت از فرسایش، کاهش آلودگی، اکوتوریسم، تأمین پروتئین جامعه بشری، و دهها کارکرد دیگر را این مراتع برعهده دارند.
تأمین غذای دامها و نیز وابستگی شدید اقتصاد دامداران و عشایر با مرتع موضوعی است که نمیتوان به راحتی از کنار آن گذشت و هرچه در این خصوص اطلاع رسانی گردد باز هم کم است.
نقش دام در تولید کود و فواید کود دامی ریخته شده بر روی مراتع و بهبود کیفیت خاک مراتع مورد بررسی قرار گیرد.
مدیریت مراتع و چراگاهها از اهمیت وافری در مدیریت بخش کشاورزی برخوردار است، در این امر و کود مایع دامهای علفخوار موجود در مراتع و علفزارها نشأت میگیرد.
این کود در دل خاکهای مراتع و چراگاه دارای پوشش گیاهی ضعیف رفته و آنها را در مقابل روانابها و سیلابها شکننده مقاوم میکند، بنابراین اولین اصل در مدیریت مراتع و پربار بودن آنها حضور دامها در آن و استفاده از کود آنان میباشد.
مراتع مولد از طریق پوشش گیاهی موجود در خود از فرسایش خاک جلوگیری میکند و با تزریق کود حیوانی دامهای مرتعی خطرات ناشی از کود شیمیایی را کاهش میدهند، همچنین مواد غذایی که از این مراتع برداشت میشود به دلیل استفاده از کود حیوانی سالمتر هستند.
چند مؤلفه اساسی برای مدیریت صحیح مراتع به منظور بهره وری درست و پربازده از آنها وجود دارد که به شرح زیر است:
سلامت و باروری صحیح خاک، یک محیط رشد خوبی را برای گونههای مرتعی، علوفه و حبوبات فراهم میآورد، همچنین کود حیوانی میتواند با فراهم آوردن مواد مغذی مورد نیاز خاک از جمله نیترات و مواد آلی دیگر به بهبود و حاصلخیزی آن کمک شایانی کند.
این مواد مغذی به توسعه رشد گیاهان و حبوبات کمک خواهند کرد، علاوه بر این مواد آلی موجود در کود حیوانی به حفظ ساختار خاک، حفاظت آن در برابر فرسایش و بهبود و حاصلخیزی طبیعی خاک کمک خواهند کرد.
انتخاب نوع مناسب پوشش گیاهی و سبزیجات به بهینهسازی مدیریت علوفه و رشد چراگاه کمک خواهد کرد، همچنین سیستم چرخشی چراگاهها نیز میتواند زمینه ساز بهینهسازی رشد گیاه و استفاده از پوشش گیاهی در ارتفاع مناسب باشد و اجازه استراحت و رشد دوباره پوشش گیاهی را به مراتع بدهد.
فعالیتهای نظیر چمن زنی و هرس درختچههای کوتاه و کاشت علوفه نیز جزو کارهای ضروری برای مدیریت علوفه چراگاه محسوب میشوند.
مشکلات مربوط به فرسایش خاک در مزارع کوچک اغلب با مزارع بزرگ متفاوت است، بدین صورت که در مزارع بزرگ بسیاری از فرسایشها ممکن است از صفحات خاکی و یا جویبار کوچک موجود در زمینهای بزرگ باشد.
در مزارع کوچکتر فرسایش خاک بیشتر ممکن است از محل عبور حیوانات و یا پوشش گیاهی ضعیف در فصول بارشی نشأت بگیرد، هر چند ممکن است حصارکشی و آبیاری و حتی عبور جادهها در این امر سهیم باشد.
امین محمودی؛ خبرنگار اقتصاد بین الملل