محمدرضا عليمرداني: سال‌هاي سختي را سپري مي‌كنيم
محمدرضا علیمردانی که از کودکی تا نوجوانی و سن ۱۴ سالگی به دلیل بیماری از نعمت صدا بی‌بهره بود، بعدها در دوره جوانی خواننده و دوبلور شد و صدایش در خاطره بسیاری از مردم ایران جاودانه شد!
محمد حسین‌زاده
محمدرضا علیمردانی که از کودکی تا نوجوانی و سن ۱۴ سالگی به دلیل بیماری از نعمت صدا بی‌بهره بود، بعدها در دوره جوانی خواننده و دوبلور شد و صدایش در خاطره بسیاری از مردم ایران جاودانه شد! او با قابلیت‌های کم‌نظیر صدایش به جای شخصیت‌های دوست‌داشتنی بسیاری از انیمیشن‌های پرطرفدار حرف زد که معروف‌ترین شخصیت‌هاي آن كاراكترهاي جذاب و بامزه انیمیشن دیرین دیرین هستند. علیمردانی مسیر حرفه‌ای زندگی‌اش را در بازیگری دنبال کرد و اکنون تجربیات بسیاری روی صحنه تئاتر، در قاب تلویزیون و روی پرده سینما به عنوان بازیگر دارد اما این همه ماجرای فعالیت‌های هنری او نیست و در عرصه اجرا نیز دستی بر آتش دارد و به عنوان مجری در برنامه‌هایی از جمل چهل تیکه نیز به اجرای برنامه پرداخته است. این بازیگر، خواننده، صداپیشه، مجری و استندآپ کمدین در برنامه‌های پرمخاطب شبكه خانگي یعنی شب‌های مافیا نیز به عنوان گرداننده بازی و در برنامه جوکر نیز در کنار تعداد دیگری از بازیگران به عنوان شرکت‌کننده حضور داشته است که به همین بهانه گفتگویی را با وی انجام داده‌ایم…
-ابتدا درباره بازی شب‌های مافیا بگویید که نظرتان درباره این بازی چیست وچه نگاهی به آن دارید؟
*از دو وجه می‌توان به شب‌های مافیا نگاه کرد، یکی این که بازی سرگرم‌کننده، استدلالی و استنتاجی خوبی است و شما باید بتوانید خوب بشنوید، خوب ببینید و خوب هم استدلال کنید و همچنین باید از حس ششم خوب هم بهره کافی داشته باشید. در این بازی، برای اینکه برنده باشید و در گروه‌تان مفید باشید، بهتر است که خونسرد و آرام بازی کنید. خشمگین و عصبی شدن، کار را خراب می‌کند. اما به هر حال برخی هم احساساتی می‌شوند و در این شرایط کنترل عواطف کمی سخت می‌شود اما بازیکنان خوب اگر بتوانند بر احساسات‌شان کنترل داشته باشد به بازیکنان عالی تبدیل می‌شوند. اما در نهایت نگاه من به شب‌های مافیا به عنوان یک بازی سرگرم‌کننده است و قسمت مهمی از زندگی نیست که اگر شرکت‌کننده‌ای شکست بخورد، نتواند از جایش بلند شود. به هر حال این یک بازی است که مثل بسیاری از بازی‌های دیگر، برد و باخت دارد و رقابتی است که جایزه‌ای برای برندگان ندارد. از یک نگاه دیگر، بازی شب‌های مافیا درست مثل زندگی است که از این منظر می‌تواند آموزنده باشد. در جریان این بازی است که ما متوجه می‌شویم درباره برخی مسائل ناآگاه هستیم و با حدس و گمان پیش می‌رویم درست مثل زندگی که همیشه نمی‌توان همه مسائل را دقیق فهمید اما با این حال هم قضاوت می‌کنیم و هم قضاوت می‌شویم و اغلب تصور می‌کنیم که دیدگاه، برداشت و قضاوت ما درست‌ترین است و بقیه اشتباه می‌کنند اما بعد ممکن است متوجه شویم که اشتباه کرده‌ایم و چقدر روی این اشتباه مصر بودیم.
-بازیگران و شرکت‌کنندگان برای حضور در این برنامه چطور انتخاب می‌شوند و چقدر زمان صرف آموزش کسانی که تاکنون تجربه این بازی را نداشته‌اند می‌شود؟
*از چگونگی انتخاب شرکت‌کنندگان این برنامه هیچ اطلاعی ندارم. من فقط گاهی برخی از بازیگرانی را که علاقمند به حضور در این برنامه هستند به کارگردان پیشنهاد می‌کنم که ممکن است انتخاب بشوند یا نشوند و از چگونگی انتخاب آنها اطلاعی ندارم.
-جریان بازی در یک برداشت و بدون کات و قطع فیلمبرداری صورت می‌گیرد یا اینکه کات شده و تدوین شده است؟
*بازی از ابتدا تا انتها به صورت کامل و بدون وقفه تصویربرداری و ضبط می‌شود. اگر هم جایی کات شود، برای هماهنگ کردن جریان بازی نیست بلکه به دلایل طبیعی در جریان تولید و فیلمبرداری است از جمله مسائل نور، جابجایی صندلی‌ها، خالی شدن باتری و یا تشنگی، گرسنگی و نیاز به سرویس بهداشتی که در همه این مواقع که عاملی باعث توقف در ضبط برنامه می‌شود، همه چیز را تحت‌کنترل داریم. هم خودم و هم دوستانم که در این برنامه همکاری می‌کنند وارد صحنه می‌شوند و کنار هر میز یک نفر مراقب هست تا اطلاعات مربوط به بازی لو نرود. حتی برای رفتن به سرویس بهداشتی هم یک مامور همراه شرکت‌کنندگان می‌رود که گاهی با اعتراض آنها هم روبرو می‌شویم که چرا آدم دنبال ما می‌فرستید! اما به هر حال ما همه چیز را کنترل می‌کنیم و به فیلمبرداران هم سپرده‌ایم که همه چیز را ثبت و ضبط کنند و به همه شرکت‌کنندگان هم اعلام می‌شود که مراقب باشند و حفظ آبرو کنند چرا که همه اتفاقات ثبت و ضبط و کنترل می‌شود و اگر خارج از قانون بازی رفتار کنند، خوشایند نخواهد بود و نباید بعدا گله‌مند شوند.
-با این حال برخی معتقدند که در جریان این بازی تقلب هم صورت می‌گیرد، این اتفاق واقعا افتاده است؟
*تمام تلاش ما این است که تقلبی صورت نگیرد و برای همین هر نفر را یک دوربین تعقیب می‌کند و در پشت صحنه نیز من، کارگردان، دستیاران و همه مربیان و فیلمبرداران حواسشان به این موضوع هست و از طرف دیگر خود شرکت‌کنندگان هم تقلب کردن را کار زشتی می‌دانند و حتی مطرح شدن این موضوع هم قشنگ نیست چون همه شرکت‌کنندگان در این برنامه طرفداران و دنبال‌کنندگانی دارند و هر کدام افراد مهمی در حیطه کار تخصصی خودشان هستند و قشنگ نیست که این موضوع درباره آنها مطرح شود و به همین دلیل خودشان رعایت می‌کنند و مدعی هستند که این کار را نمی‌کنند که انصافا هم درست می‌گویند چون این فقط یک بازی است و آنها هم پلیرهای حرفه‌ای نیستند. اما با این حال، با همه مراقبت‌ها و کنترل‌هایی که داریم باز هم نمی‌توانیم بر همه چیز مسلط باشیم و معتقدم که اگر با این همه مراقبت و دوربین و مامور و محافظ، کسی بتواند باز هم تقلب کند پس ناز شستش!
-یک پلیر خوب مافیا چه ویژگی‌هایی باید داشته باشد؟
*برای کسی که تازه این بازی را یاد می‌گیرد هر چه باهوش‌تر و دقیق‌تر باشد، بهتر عمل می‌کند. شهروند به هر حال ناآگاه است و خطا کردن او امری بدیهی است. وقتی ناآگاه هستید و عده‌ای قصد دارند شما را گمراه کنند و یا وقتی که اعتماد و علاقه خاصی به کسی داشته باشید، ممکن است فریب او را بخورید. بنابراین در اوایل یادگیری و تجربه این بازی، هوش بالا می‌تواند به بازیکن کمک کند اما آن چه بازیکنی را از دیگران متمایز می‌کند، نه بهره هوشی بلکه بهره گوشی است. یعنی خیلی خوب به حرف‌ها و استدلال‌ها گوش بدهد و بتواند خوب نتیجه گیری کند و در نهایت افرادی که بیشتر بازی می‌کنند، موفق‌ترند. البته برخی تصور می‌کنند که باید در هنگام شب به سروصداها خوب گوش داد اما این طور نیست چون من هزار جور سروصدا ایجاد می‌کنم که به خطا بیفتید.
-شب‌های مافیا چه تفاوتی با این بازی که اخیرا خیلی مورد توجه خانواده‌ها قرار گرفته است، دارد؟
*این بازی چندین مدل مختلف دارد و مدلی که در شب‌های مافیا بازی می‌شود، همانطور که در برنامه هم گفته می‌شود، به روایت سعید ابوطالب است یعنی با قوانین خاص خودش اجرا می‌شود و تفاوت‌هایی با دیگر انواع این بازی که در خانواده‌ها و یا کافه‌ها بازی می‌کنند، دارد. شب‌های مافیا یک رئالیتی شو است که باید برای مخاطب جذابیت هم داشته باشد و به همین دلیل ورود و خروج شرکت‌کنندگان، لباس ها، صداگذاری، موسیقی و دیگر جاذبه‌های بصری در آن گنجانده شده تا برای مخاطب دیدنی‌تر، شنیدنی‌تر و جذاب‌تر باشد. خانواده‌هایی که این بازی را انجام می‌دهد، دوربینی آنها را ثبت و ضبط نمی‌کند و مخاطب میلیونی هم ندارند که آنها را قضاوت کنند و بنابراین اضطراب و نگرانی شرکت‌کنندگان شب‌های مافیا از این جهت بیشتر است. حتی پلیرهای حرفه‌ای هم این برنامه و شرکت‌کنندگانش را قضاوت می‌کنند.
-بازخوردی که از اجرای این برنامه گرفته‌اید چطور بود؟
*بازخوردها بسیار جالب است. مردم خیلی این برنامه را دوست دارند و انرژی خوبی می‌دهند. حتی کسانی که به ما اعتراض می‌کنند که مثلا چرا فلان شرکت‌کننده را اخراج کردی باز هم اصرار می‌کنند که این برنامه همچنان ادامه داشته باشد و گاهی پیشنهادهایی برای حضور برخی بازیگران مورد علاقه خودشان را دارند. خاطره‌ای هم بگویم از یک روحانی که مخاطب این برنامه بود و من را که دید فورا گفت که شما ما را بیچاره کردید! پرسیدم چرا حاج آقا؟ گفت که ما گاهی پیش می‌آمد که همراه خانواده و عروس و دامادمان برای تفریح به خارج از تهران برویم اما حالا مدتی است که وقتی دور هم جمع می‌شویم دوست دارند مافیا بازی کنند و برنامه شب‌های مافیا را تماشا کنند و همین هفته پیش بود که من پدرخوانده مافیا شده بودم! برایم خیلی جالب بود که از میان قشر روحانی نیز مخاطب برنامه ما هستند.
-برای جذاب‌تر شدن برنامه شب‌های مافیا چه پیشنهادی دارید؟
*پیشنهادی داشتم که قبلا مطرح کرده بودم و با اقبال هم مواجه شد اما پیگیری نشد. من پیشنهاد کرده بودم که در کنار شرکت‌کنندگانی که اغلب چهره هستند، یکی‌دو نفر از افرادی که چهره نیستند وارد بازی شوند. مثلا در همین صنف خود ما افرادی هستند که چهره نیستند اما پلیرهای بسیار خوبی هستند از جمله در میان آهنگسازان، دستیاران، تدوینگرها و یا کارگردان‌هایی که چهره شناخته‌شده‌ای نیستند اما آثار خوبی ساخته‌اند. حتی از میان مردم عادی هم می‌توان پلیرهای حرفه‌ای مافیا را در برنامه داشته باشیم که به نظرم به جذابیت بیشتر شب‌های مافیا کمک می‌کند.
-شما در برنامه جوکر هم حضور داشتید، از تجربه حضورتان در این برنامه و جذابیت‌هایی که برایتان داشت، بگویید؟
*افتخار این را داشتم که در برنامه جوکر حضور پیدا کنم. برنامه بسیار مفرحی است و تجربه جالبی بود که باید ساعت‌ها تلاش کنید تا نخندید. تیمی هم که احسان علیخانی گرد هم آورده بود، بسیار تیم خوب، خوش‌اخلاق، پرانرژی و حرفه‌ای بودند و علیرغم تلاش شبانه‌روزی که داشتند، اجازه ندادند که ما متوجه خستگی آنها شویم.
-اینکه هر کدام از بازیگران و شرکت‌کنندگان برای خنداندن دیگران از چه شیوه و راهکاری استفاده کنند از قبل هماهنگ شده است یا در لحظه و فی‌البداهه اتفاق می‌افتد؟
*در برنامه جوکر اتفاقاتی که ضبط می‌شود، برنامه‌ریزی شده نیست اما هر شرکت‌کننده به صورت جداگانه چند روز قبل از اجرا با گروه نویسندگان و کارگردان صحبت می‌کند و پیشنهادها و ایده‌هایش را مطرح می‌کند که این پیشنهادها مورد بررسی و نقد قرار می‌گیرد که بهترین ایده‌ها و پیشنهادها در برنامه اجرا شود. این ایده‌ها و پیشنهادها حتی گاهی نوشته، ضبط و چندین بار دیده می‌شود و تحلیل صورت می‌گیرد که اشکالاتش را دربیاورند چرا که ما در کشوری زندگی می‌کنیم که مسائل خاص فرهنگی و اعتقادی خودمان را داریم و نمی‌شود هر نوعی از شوخی را به نمایش گذاشت. به طور مثال خانم‌ها نمی‌توانند در کنار آقایان در این برنامه در کنار هم باشند و محدودیت‌هایی در این زمینه وجود دارد. همچنین پیشنهادهایی هم برای بهتر شدن ایده‌ها از سوی کارگردان یا نویسنده و سازندگان به شرکت‌کنندگان داده می‌شود که او می‌تواند این پیشنهادها را بپذیرد یا نپذیرد. به طور کلی می‌توان گفت که 90درصد برنامه جوکر فی‌البداهه است و زمانی که ضبط شروع می‌شود همه کنجکاوند که ببینند در نهایت چه از آب درمی‌آید.
-به نظرتان کدام یک از شرکت‌کنندگان و کمدین‌ها بدون هیچ تلاشی می‌تواند از دیگران به راحتی خنده بگیرد و شما خودتان در برابر کدام یک از شرکت‌کنندگان احساس ناتوانی در نخندیدن می‌کردید؟
*برخی به صورت ذاتی این ویژگی را دارند که می‌توانند خیلی راحت شما را بخندانند. مثلا مهران غفوریان از زوایایی برای من بسیار خنده‌دار بود و دائم از او فرار می‌کردم به خصوص آن لحظه‌ای که کلمه منضوبط را گفت! برخی هم دائم تلاش می‌کنند، مثل حامد آهنگی که آرام نمی‌گیرد و همه کار می‌کند تا شما را بخنداند و حتی به خوبی نشان می‌دهد که کجا از خندیدن فرار می‌کند. او باهوش عمل می‌کند چون می‌داند برای مخاطب جذاب است. رضا شفیعی‌جم هم می‌تواند با چهره‌اش حرکت کوچکی کند که همه ما را بخنداند. با این حال، از وقتی که می‌گویند نباید بخندید مغز آدم طور دیگری عمل می‌کند و خنده‌اش می‌گیرد.
-به نظر می‌رسد کمدین‌ها و بازیگران آثار کمدی و طنز، به دلیل تجربیات‌شان در شرایط تولید فیلم و سریال‌های کمدی و طنز و اهمیت کنترل خنده، در برنامه جوکر هم توانایی بیشتری در خنداندن دیگران و کنترل خندیدن خودشان داشته باشند، این طور نیست؟
*خنده، یکی از تمرین‌ها و تکنیک‌های مهم در بازیگری است و هر بازیگری که دوره آکادمیک را گذرانده و تجربیات زیادی هم داشته باشد، این تکنیک را آموخته که چگونه در لحظات خنده‌آور خودش را کنترل کند که این موضوع به ویژه سر صحنه و زمان ضبط فیلم و سریال نکته بسیار مهمی است و بنابراین بازیگر حرفه‌ای که روی این مهارت کار کرده است، بیشتر از دیگران روی خنده‌هایش کنترل دارد اما در جوکر شرایط کاملا فرق دارد چون بازی نمی‌کنی و خودت هستی و دیگران تمام تلاش خود را می‌کنند تا شما بخندید و شما هم باید تلاش کنید که آنها بخندند و خودتان اصلا نخندید. شاید این مهارت بازیگر در کنترل خنده بتواند اندکی به او در جوکر کمک کند ولی در مجموع جوکر اتمسفر متفاوتی دارد و این مهارت چندان به کار نمی‌آید. من پیش از حضور در برنامه جوکر خودم می‌دانستم که دیدن تحمل کردن دیگران برای نخندیدن قطعا من را می‌خنداند و زمانی که چنین فضا و صحنه‌ای را ببینم، آماده خندیدن هستم. در آن شرایط که نباید می‌خندیدم، داشتم از خنده می‌مردم ولی تحمل می‌کردم که نخندم اما از جایی دیگر تحملم تمام می‌شوم و راحت می‌خندم.
-به طور کلی برنامه جوکر را چطور ارزیابی می‌کنید؟
*خوشحالم که افتخار حضور در جوکر را داشتم. ما سال سختی را داشتیم هم در دوره شیوع کرونا که عزیزان بسیاری را از دست دادیم و هم فشارهای اقتصادی و مسائل اجتماعی که گریبانگیر کشورمان شده و در این شرایط سخت وقتی برنامه‌ای تلاش کند که خنده‌ای به لب مخاطبان بیاورد و برای لحظاتی بین فشارها و ناراحتی‌ها و غم‌های مردم فاصله ایجاد کند، اتفاق خیر و مبارکی است.
