طبس،گلشن کویر ایران
ناظم نیوز: طبس، مرکز شهرستان طبس و یکی از شهرهای استان خراسان جنوبیه. این شهر قبلا جزو استان یزد بوده ولی از سال 91 به خراسان جنوبی ملحق شد. این شهر با وجود اینکه در حاشیه کویر ایران قرار گرفته، ولی به خاطر سرسبزی که داره،لقب گلشن کویر ایران رو به دوش میکشه. همچنین جاذبه های گردشگری بینظیری داره که اون رو به یکی از شهرهای مهم و توریستی ایران تبدیل کرده.
به گزارش ناظم نیوز، نام طبس که به میان می آید ناخودآگاه به یاد کویری لم یزرع و بی آب و آبادانی میوفتید. ولی این شهر زیبای کویری به بهشت کویر ایران معرفو است. شهری که نخلهایش حکایت های خود را دارد . دره های زیبای این شهر چشم هر گردشگری را خیره نگه می گدارد و باغهای زیبایش آرامشبخش روح روان است و روستاهای زیبا و دیدنی این شهر برای گردشگر خاطره انگیز می شود . در کنار روستاهای دیدنی و آب گرم و دره های و طاق شاه عباسی و همه و همه، غذاهای خاص این شهر می تواند سفری به یادماندنی را برای شما داشته باشد.
با هم سفری خواندنی به این شهر می کنیم.
برخلاف شهرهای دیگر ایران که با شنیدن اسمشون، غذاهای خاص اون شهر در ذهنمون تداعی میشه، اکثرا از غذاهای محلی طبس اطلاعات زیادی ندارن و تقریبا میشه گفت پیدا کردن اسم این غذاها کار ساده ای نیست اما ما چندتا از این غذاهای محلی رو بهتون معرفی می کنیم که شامل گرماست، تگی، محرابادمجان، خورشت زردک و رشته پلو می شن
بعد از بازدید از شهر فوق العاده طبس که زیبایی هاش تمومی نداره، نوبت به خرید سوغاتی برای یادگاری میرسه. مسگری ، قلمزنی، فرش و حصیربافی از صنایع دستی طبس به حساب میان که ظروف مسی و قلم زنی رو می تونین از بازار مسگرها تهیه کنین. پسته، بهار نارنج، زیره سیاه، عسل طبیعی، خاکشیر و انواع مربا هم از سوغاتی های خاص طبس هستن که از شهر می تونین اونا رو تهیه کنین.
. از مهمترین جاذبه های تاریخی و گردشگری طبس میشه به طاق شاه عباسی، که قدیمی ترین و بزرگترین سد قوسی جهانه، کال جنی، که به عقیده بومیان قدیمی محل زندگی جن و ارواح بوده، ارگ طبس که قدمتش به هزار سال پیش برمیگرده، چشمه آب گرم مرتضی علی که همزمان می تونین آب گرم و سرد رو توش تجربه کنین، آبگرم دیگ رستم که دماش اونقدر بالاست که نمیشه بیشتر از چند ثانیه گرماش رو تحمل کرد، باغ گلشن، که بین دوکویر نمک زار ایران قرار داره و جریان آب در اون دائمیه و روستای نایبند و روستای ازمیغان اشاره کرد که یکی از یکی بی نظیرتر و دیدنی تر هستن.
جاذبه های طبس
کال جنی یا دره جن ها
کال جنی یا دره جن ها دره ای است که در شمال طبس و در اطراف روستای ازمیغان و در امتداد خروجی قناتی که در نزدیکی آن قرار دارد واقع شده و ۳۵ کیلومتر با شهرستان طبس فاصله دارد. دره ای زیبا و حیرت انگیز که بومیان قدیمی آن را دره جن ها نامیده اند و آن را خوف انگیز و محل زندگی ارواح و جن ها میدانستند. برای دست یابی به کف دره نیازمند آشنایی به منطقه است. دره دارای دیواره های بلند و پرشیب است که وارد شدن به آن میتواند خطراتی به همراه داشته باشد. وجود تونل ها و خانه هایی بنام خانه گبرها در دل دیواره ها که برای سکنای زرتشتیان زمان خود ساخته شده از دیگر جدابیتهای این دره است. ساخت این تونلها و حفرها احتمالا به زمان ساسانیان برمیگرده. این حفره ها و تونلها در دامنه جداره های این دره قرار گرفته اند. مسیر دسترسی به این حفره ها خیلی سخته. در مسیر این حفره ها تونل هایی دیده می شه که احتمالا راه های ارتباطی آنها با هم بوده.
کال ( دره ) سردر
مجموعه طبیعی و تاریخی بسیار زیبای کال ( دره ) سردر در ۲۵ کیلومتری شرق طبس و در دل رشته کوه شتری قرار دارد. جاده دسترسی به این دره آسفالته و از کنار دریاچه سد نهرین و داخل روستای توریستی خرو که خود یک مجموعه دیدنی است ؛ می گذرد. طول دره پیاده روی در این دره بر روی شن های شسته شده و از کنار نهر کم عمق آب گرم و سرد ( همزمان ) و از میان دو دیواره زیبای بلند شنی می باشد که حدود ۴۰ دقیقه رفت و برگشت طول می کشد.
دیواره های بلند دره، حفره ها و کانال هایی دیده می شود که با نظم خاص و مهندسی حساب شده ای بنا شده است که به آن خانه گبر گفته می شود. هرکدام از این حفره ها که قدمت آن به دوران ساسانیان یعنی حدود ۱۵۰۰ سال قبل می رسد، مقطعی از کانالی هستند که در داخل آن بعد از چاه هایی که به ارتفاع حدود ۱۰ متر هستند به دالان بالا می رسیم که به اتاقک هایی منتهی می شود.
اندکی بالاتر از این چشمه، دره بسیار بسته و تنگ شده و از دو طرف، چشمه های کوچکی به صورت نوارهای آویخته شده از دره که با وزیدن نسیمی اشکال زیبایی را پدید می آورند به درون دره سرازیر می شوند و منظره چشم نوازی با عطر آب ایجاد می کنند. در ادامه دره ی مسیر چشمه آبگرم حمام مرتضی علی به طاق زیبای شاه عباسی برخورد می کنیم که بیش از ۷۰۰ سال قدمت دارد و میان دو کوه نزدیک به هم ساخته شده و بنایی آجری است که در قسمت بالا و یا تاج آن سنگ به کار رفته است.
آستان مبارک حضرت حسین بن موسی الکاظم (ع)
زائرسرای آستان مبارک حضرت حسین بن موسی الکاظم (ع) طبس در جوار حرم مطهر ایشان قرار دارد و در مسیر زیارت امام رضا (ع) میزبان خیل عظیمی از زائران و شهروندان کشور است. در این امام زاده، تسهیلات اقامتی از قبیل واحدهای اقامتی با تجهیزات کامل برای استراحت، باغ رضوان با چشماندازی قابل تحسین، آشپزخانههای عمومی با تجهیزات کامل آشپزی، دو باب سقاخانه دارای آب سرد و شیرین، فروشگاههای محصولات فرهنگی و مواد غذایی، دارالشفاء و پاسگاه انتظامی حرم، گرمابه رضوان، پارک بازی کودکان، پارکینگهای وسائط نقلیه سبک و سنگین، سرویسهای بهداشتی و فضای سبز زیبا برای زائران فراهم است.
آبگرم دیگ رستم
در فاصله ۲۴۰ کیلومتری از طبس بعد از روستای نایبند و به فاصله ۱۰ کیلومتر به سمت راور، چشمه ای کوچک وجود داره که آب آن گوگردی جریان دارد. درجه حرارات آن آنقدر بالاست که بیشتر از چند ثانیه نمیتوان دست را در آن نگه داشت. درست در کنار این چشمه سبز و سوزان ، چشمه دیگری میجوشد که آب آن سفید رنگ و کاملا خنک است . به علت حرارت و املاحی که این آب دارد از آن برای رفع دردهای رماتیسمی و آب درمانی استفاده میکنند. در این منطقه سنگهای سیاه فراوانی وجود دارد که ناشی از فعالیتهای آتشفشانی سالیان قبل بوده و کل زمین را پوشانده.
چشمه آب گرم مرتضی علی
از جاذبه های گردشگری شهر کویری طبس می شه به چشمه آب گرم مرتضی علی اشاره کرد که برای رسیدن بهش باید حدود ۵ کیلومتر رو به صورت پیاده که عمدتاً از داخل آب می گذره طی کرد. تو این منطقه چشمه های آب سرد و گرم زیادی هست که بزرگ ترین اون ها همین چشمه مرتضی علیه. آب گرم چشمه از دیواره سمت راست به داخل رودخونه می ریزه و همین باعث ایجاد اختلاف دما می شه.
غلظت بالای آب گرم و تفاوت ساختاریش با آب سرد باعث می شه که این آب ها بدون اینکه کاملاً با هم مخلوط بشن تا مسافت ۳۰۰ متری هم پیش برن و قابل تفکیک باشن. یعنی درست وقتی که در یه طرف رودخانه آب سرد جریان داره در طرف دیگش آب گرم رو می شه حس کرد ، تجربه فوق العاده ای که احتمالاً هیچ جای دیگه ایران نمی تونین امتحانش کنین.
علاوه براین چشمه مرتضی علی خواص درمانی زیادی هم داره و منبع تامین آب اغلب مزارع و باغ های طبسه که از طریق نهر آبی به شهر منتقل می شه.
باغ گلشن طبس
باغ گلشن طبس یکی از نمونه باغ های ایرانیه که جریان دایمی آب داره .این باغ بوسیله فردی به اسم امیر حسین خان ساخته شد که سومین حاکم طبس از سلسله خوانینی بود و به فرمان نادر شاه حکومت طبس رو در اختیار داشته. ساختمان سردر باغ گلشن در زلزله شهریور سال ۵۷ به کلی از بین رفت اما امروزه همون نما با همون نقشه در حال ساخته. باغ گلشن بین دو کویر نمک زار ایران قرار داره ، اما کیفیت عجیب آب و هوای این منطقه ، آبشارها و استخرهای طبیعی فوق العاده ای تشکیل داده که با چمنزارهای قشنگی تزیین شده. طراحی این باغ بر اساس نمونه چهارباغ اصفهان و بر گرفته از آیات قرآن در توصیف بهشته که در اون ذکر شده که دو نهر همدیگه رو قطع می کنن.
تو شهر طبس ویرانه های تاریخی وجود داره که به ارگ طبس معروفه . این شهر تاریخی به عنوان قلعه ای تاریخی همیشه مطرح بوده و قدمت آن به هزار سال پیش بر میگرده . این قلعه شاهد اتفاقات زیادی بوده و در طول تاریخ میزبان افراد مختلفی بوده مثل ناصرخسرو که ۱۷ روز مهمان این قلعه بوده .در کتیبه ای که از این قلعه پیدا شده نام آن را « ارگ کهن» نوشته اند و نشان از قدمت آن دارد .این ارگ تا سال ۱۳۵۷ تنها یک نفر سکنه داشته که هم زمان با زلزله او هم زیر آوار ماند .پس از آواربرداری های میراث فرهنگی دالان ها و دیوارهایی از آن دوباره پیدا شد . مزار تنها سکنه اینجا یعنی آقا سید علی میرزا حالا بخشی از ارگ طبسه .
طاق شاه عباسی
طاق شاه عباسی شاید دیدنی ترین اثر تاریخی طبس باشه و یکی از جاذبه های تاریخی که چندین لقب تکرار نشدنی را همراه خودش کرده. معروفترین این القاب نازکترین سد جهانه که به خاطر تاج یک متری اش به این نام معروف شده.
برای دیدن طاق شاه عباسی که به سد شاه عباسی هم معروفه باید به روستای ۷۰۰ ساله خرو در فاصله ۲۷ کیلومتری شهر طبس سفر کنین جایی در نزدیکی چشمه آب گرم مرتضی علی. کمی بالاتر از چشمه مرتضی علی دره سد نهرین واقع شده که دیدنش خالی از لطف نیست و بسیار لذت بخشه. در ادامه همین تنگه به طاق شاه عباسی می رسین که از آثار زیبای این منطقه ست. این طاق مستحکم و زیبا در دره کانیونی باریک که متشکل از صخره های آهکیه ساخته شده و از نظر شرایط زمین شناسی در بهترین محل ممکن واقع شده و در آخر اینکه سد شاه عباسی از جمله سدهای پیشرفته جهانه.
روستای ازمیغان
«روستای ازمیغان» یکی از زیباترین مناطق دیدنی و توریستی طبس هست که دیدنش رو نباید از دست داد .معنی لغوی این روستا به گفته محلی ها به جایی گفته میشه که برای خوشگذارنی افراد لات استفاده می شده. در این روستای دو ترکیب جالب درخت خرما و شالیزار رو به طور همزمان می شه دید. همچنین بافت گیاهی این روستا دو منطقه گرم و مرطوب و گرم و خشک رو به طور همزمان شامل میشه. این روستا توی یه دره کم عمق قرار گرفته و از ابتدا تا انتهای این دره آب جاریه و وفور آب در این قسمت از جغرافیای گرم و خشک ایران به حدی بوده که امکان کشت برنج در اون فراهم شده. اکثر درختان نخل این روستا خودرو هست و بصورت گروهی رشد کردن. در ازمیغان برنج بسیار مرغوبی بدست میاد و درو کردن و شالیکوبی هم بشکل کاملا سنتی انجام می شه.در این روستا جاذبه بسیاری دیدنی به نام تخت عروس وجود داره که مورد توجه گردشگران زیادی قرار گرفته.
روستای نایبند
این روستا به (ماسوله کویر) معروفه و جهانگردی نیست که زیباییهای این روستای تاریخی رو نستوده باشه. نایبند که در جنوب شرق طبس، واقع بر دامنه کوهستان و مشرف بر دشتهای بی انتها قرار گرفته، چشم انداز بی نظیری داره. فرصت سفر به این نگین کویری در فصل پاییز رو از دست ندین و در سفر خود حتما طبس و پدیدههای نادرش رو هم ببینین.
روستای پیرحاجات
پیرحاجات، یه روستای بی نظیر از توابع بخش مرکزی و در شهرستان طبس استان خراسان جنوبی ایرانه. پیرحاجات یکی از روستا های تاریخی و زیارتی شهرستان طبس است که در صد کیلومتری شمال غربی این شهر قرار دارد .
این روستا به علت واقع شدن در دامنه کوه «روضه» دارای آب و هوای مطبوع میباشد، بطوریکه مسافری که وارد پیرحاجات میشود و دست و صورتی با چشمه آب گوارای آن میشوید، خستگی از تنش بیرون میرود.
کسی که بالای قلعه پیرحاجات قرار میگیرد ضمن تماشای آثار قدیمی این قلعه، کشتزارها و باغات سرسبز این روستا که نسبت به قلعه آن در سطح پائین تری قرار دارد چشمش را می نوازد.
پیرحاجات لقب جزیره ای سبز در کویر رو هم به دوش می کشه.
باغ و عمارت امیر (امیر قائن)
این باغ که آن را باغ امیر قاین نیزمی گویند در بر شمالی خیابان گلشن قرارگرفته است.
این بنا یکی ازبناهای مهم ومشخص شهر است و ویژگی ها و تنوع بسیاری در نما دارد، به طوری که توجه هربیننده ای را به طرف خود جلب می کند .
قسمتهای قابل مشاهده این بنا در برخیابان گلشن، شامل سردرورودی مجلل آن، گنبد حوضخانه ی بیرونی و پله هایی است که بام حوضخانه را به سطوح پایین تر ربط میداده است . در ورودی دوم با مقرنسهای آویز زیبایش و بالاخره نمازخانه ( مسجد) این مجموعه که بدون در بوده و با چند پله به کف آن می رسند .
نماها سفید هستند و نظافت و پاکیزگی خاصی دارند.
در قسمت اندرونی بادگیر و حوضخانه ای قرار دارد که زیبایی این عمارت را دو چندان کرده، بادگیر چهارطرفه ودربرش افقی چهارگوشه است. بلندای آن درحدود ۳۵/۱۰ متراست . تمام سطوح آن با گچ نماسازی شده و روزنهای زیبایی درآن ایجاد شده است. و درلبه های این روزنها گچبری های زیبا و ظریفی وجود دارد .
این بادگیر ازداخل حیاط وباغ دیده می شود وتغییرات حجم و دید آن در رابطه با حرکت انسان در حیاط و باغ قابل توجه است.